„Geoturystyka jest typem turystyki poznawczej bazującej na poznaniu obiektów i procesów geologicznych. Jej celem jest udzielenie zainteresowanym turystom odpowiedzi na pytania: kiedy, dlaczego i w jaki sposób powstały fascynujące swym pięknem, różnorodnością form oraz niepowtarzalnością elementy przyrody nieożywionej. Popularność geoturystyki wynika także z dużego zainteresowania walorami kolekcjonerskimi skał i minerałów. Rozwój tej formy wypoczynku jest na tyle intensywny, iż zrodziła się potrzeba utworzenia nowego kierunku studiów, kształcącego specjalistów z zakresu geoturystyki […] oraz nowych produktów turystycznych wykorzystujących bogate zasoby Polski w tej dziedzinie”
Ministerstwo Ochrony Środowiska RP
DEFINICJA
Geoturystyka jest działem turystyki poznawczej nastawionej na przeżycia bazujące na poznawaniu obiektów i procesów geologicznych oraz doznawaniu w kontakcie z nimi wrażeń estetycznych.
Geoturystyka może także być działem turystyki kwalifikowanej, jeśli poznawanie obiektów geologicznych wymaga specjalnych umiejętności (sprawności fizycznej, wiedzy geologicznej, specjalistycznych kwalifikacji np. wspinaczkowych, żeglarskich.
Geoturystyka wykorzystuje rezultaty badań geologii podstawowej do celów praktycznych (np. przy tworzeniu nowego produktu turystycznego), jest zatem także działem geologii stosowanej.
DIAGNOZA SYTUACJI
Geoturystyka ma ścisły związek z ochrona przyrody, zwłaszcza nieożywionej. Wiele obiektów geoturystycznych, ze względu na swoje unikatowe walory, objętych jest różnymi formami ochrony przyrody. W Polsce do najbardziej znanych należą: przełom Dunajca w Pieninach, rzeźba polodowcowa Tatr, wydmy łebskie, skałki jurajskie w okolicach Krakowa, wąwozy lessowe na Lubelszczyźnie, jaskinie Niedźwiedzia i Raj, ale także wystąpienia kamieni szlachetnych i ozdobnych w Sudetach.
Z geologią wiąże się także występowanie wód mineralnych i termalnych, a więc walory uzdrowiskowe mające ogromne znaczenie dla rozwoju turystyki zdrowotnej. |
Obok nich są to także tysiące obiektów technicznych (kopalnie czynne i muzealne) służących eksploatacji i przeróbce kopalin.
W Polsce do atrakcji geoturystycznych o znaczeniu ponadregionalnym należą np.: Kopalnia Soli w Wieliczce, JuraPark Bałtów, jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie czy wydmy ruchome w Słowińskim Parku Narodowym. Tras prowadzących po obiektach geoturystycznych jest stosunkowo mało. Najczęściej obiekty geoturystyczne włączane są w trasy ogólnopoznawcze, wielotematyczne. Powstają również geoparki, które mogą w przyszłości zyskać miano Geoparków Krajowych i trafić na listę Europejskiej Sieci Geoparków (np. Geopark Kielce, Geopark Kamienny Las na Roztoczu). |
REKOMENDACJA
Jak widać nawet na podstawie powyższego zestawienia na terenie oddziaływania projektu leży kilka najważniejszych w Polsce obiektów, co ważne bardzo znanych, o ustalonej turystycznej marce, wokół których można budować szerszy produkt turystyczny, obejmujący większy obszar, co wprzyszłości dałoby podstawę do utworzenia na terenie południowej Małopolski Geoparku o znaczeniu krajowym. Pokazanie transgranicznych atrakcji geoturystycznych może stać się podstawą do stworzenia na polsko – słowackim pograniczu Geoparku UNESCO.
Szlaki geologiczne oraz opisujące związane z geologią zabytki techniki opracowane na potrzeby Karpackiej Mapy Przygody mogą stać się zaczątkiem takiego wszechstronnego produktu turystycznego, który należy rozszerzać, dopracowywać i umieścić w kontekście innych atrakcji i usług turystycznych.